Η δημιουργία του έργου
Μετά το θάνατο της Rachel Corrie, οι γονείς της ένιωσαν την άμεση ανάγκη να μοιραστούν τα λόγια της με τον κόσμο.
«Τα emails που έστελνε η Rachel από την Παλαιστίνη επηρέασαν και προβλημάτισαν την οικογένειά μας. Δεν είχαμε καταλάβει ως τότε την κατάσταση των Παλαιστινίων. Ως Αμερικάνοι ήταν φυσικό να συμπαθούμε τους Ισραηλινούς».
Η πρώτη τους κίνηση ήταν να δημοσιεύσουν στο διαδίκτυο μέρος των κειμένων αυτών. Η ιστορία του έργου είχε ήδη αρχίσει να γράφεται… Οι γονείς της άρχισαν να λαμβάνουν γράμματα από όλα τα σημεία του κόσμου. Τα λόγια της Rachel είχαν αρχίσει να αλλάζουν συνειδήσεις.
Τα κείμενα της Rachel διάβασε και ο Alan Rickman, ηθοποιός και σκηνοθέτης. Αυτόματα του γεννήθηκε η επιθυμία να τα δραματοποιήσει, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο θεατρικό έργο. Τότε ζήτησε την αρωγή της Katharine Viner, δημοσιογράφου, που είχε εντρυφήσει στο παλαιστινιακό ζήτημα. Οι δυο τους επικοινώνησαν με τους γονείς της Rachel και τους μετέφεραν την επιθυμία τους. Και πράγματι, ένα χρόνο αργότερα, έλαβαν 184 σελίδες χειρόγραφών της.
«Δουλεύοντας αυτό το έργο θέλαμε να αναδιπλώσουμε το χαρακτήρα αυτής της νεαρής κοπέλας, χωρίς πολιτικούς συμβολισμούς. Επιθυμούσαμε να παρουσιάσουμε το πλήρες πορτραίτο της και να ανακαλύψουμε τι τη διαφοροποίησε από τη σημερινή νεολαία. Αυτό το υλικό ανέδειξε μια κοπέλα τόσο συνηθισμένη όσο και ξεχωριστή. Έγραφε ποιήματα για τη γάτα της, τους φίλους της, τη γιαγιά της, τον άνεμο. Έγραφε ακόμα και για τις αγωνιώδεις προσπάθειές της να ενταχθεί στην κοινωνία και να αποτελέσει κομμάτι αυτού του κόσμου. Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε την ολότητα της Rachel με καθαρό βλέμμα. Δεν την αντιμετωπίσαμε σαν αγία αλλά ούτε και σαν αποστάτρια. Ούτε μόνο σοβαρή ούτε μόνο αστεία. Ήταν ακατάστατη και ταλαντούχα και εξαιρετικά προφητική. Επιλέξαμε να καταπιαστούμε με τη Rachel και όχι με κάποιο άλλο από τα εκατοντάδες θύματα Παλαιστινίων ή Ισραηλινών λόγω της ποιότητας των γραπτών της.», δήλωσε η Katharine Viner στην εφημερίδα The Guardian.
Ο Alan Rickman συμπλήρωσε: «Το κομμάτι της που ασχολήθηκε με τον ακτιβισμό ήταν σε πλήρη αρμονία με τη δημιουργική, καλλιτεχνική της φύση. Δεν έχω καμία αμφιβολία πως εάν ζούσε σήμερα θα είχαμε από εκείνη διηγήματα και νουβέλες και θεατρικά έργα. Δυστυχώς, όμως, δε θα μας ξαναχαρίσει κάποιο κείμενό της.»
Η ιστορία του έργου
Ανέβηκε για πρώτη φορά στο Royal Court Theater του Λονδίνου το 2005, σε σκηνοθεσία του Alan Rickman, όπου και σημείωσε τεράστια επιτυχία, αποσπώντας το βραβείο «London Theatergoers’ Choice Award» για την «Καλύτερη Θεατρική Παράσταση», «Καλύτερη Σκηνοθεσία» και «Καλύτερη Σόλο Ερμηνεία» για την ηθοποιό Megan Dodds.
Παίχτηκε έκτοτε σε πολλά θέατρα της Αγγλίας και της Αμερικής, καθώς και σε πολλές άλλες χώρες παγκοσμίως, όπως την Αυστραλία, την Ολλανδία, το Μεξικό, το Περού, ακόμα και το Ισραήλ (αραβική παραγωγή στη Χάιφα, στην 5η επέτειο του θανάτου της Rachel). Το 2007 ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε παραγωγή της Brokenchair Company, στο θέατρο Φούρνος. Το 2008 η Διεθνής Αμνηστία έκανε παρουσίαση του έργου στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας. Το έργο τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις ανά τον κόσμο, ενώ αξιοσημείωτη παραμένει η ακύρωση - για το φόβο πολιτικών αντιποίνων - προγραμματισμένων παραστάσεων στη Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι και το Τορόντο.
Η Ακύρωση της Παράστασης στη Νέα Υόρκη
Katharine Viner, δημοσιογράφος της εφημερίδας The Guardian, και συνεκδότρια και συμπαραγωγός του έργου «My Name is Rachel Corrie»
«Τα αεροπορικά εισιτήρια του θιάσου είχαν κλειστεί, το πρόγραμμα από την παραγωγή ήταν έτοιμο, τα δελτία τύπου είχαν σταλεί, εισιτήρια δίνονταν στο διαδίκτυο. «Το όνομά μου είναι Rachel Corrie», σε παραγωγή του Royal Court of London, θα ταξίδευε σε ένα μήνα στο New York Theater Workshop, μετά από δύο σεζόν sold-out στο Λονδίνο και με διάφορα βραβεία στις αποσκευές του.
Την περασμένη εβδομάδα, το New York Theater Workshop ακύρωσε την παράσταση ή -σύμφωνα με τα δικά τους λόγια- «την ανέβαλε επ’ αόριστον». Το πολιτικό κλίμα, μας είπαν, είχε αλλάξει δραματικά από τότε που είχε κλειστεί η συμφωνία για το ανέβασμα του έργου. Σύμφωνα με τον James Nicola, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου, «σ’ αυτό το διάστημα και κατά τη διάρκεια του στησίματος της παραγωγής, αυτό που εισπράξαμε από συζητήσεις στη Νέα Υόρκη, ήταν ότι μετά την αρρώστια του Ariel Sharon και την εκλογή της Hamas βρισκόμαστε σε μία πολύ αιχμηρή πολιτικά χρονική στιγμή». Η Rachel λογοκρίθηκε για πολιτικούς λόγους.
Σε κάνει να αναρωτιέσαι… Αν μία νέα, μεσαίας τάξης, σχολαστικά δίκαιη και νεκρή Αμερικανίδα κοπέλα, η οποία έχει αφήσει εκπληκτικά γραπτά για τη δουλειά της ως συντονίστρια σε κέντρο αποκατάστασης ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές, για τα πρώην αγόρια της, τα προβλήματα με τους γονείς της, τη μάχη να μάθει ποια πραγματικά ήθελε να είναι και πώς αποφάσισε να ταξιδέψει στη Γάζα και ν’ ανακαλύψει τις σοκαριστικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν οι Παλαιστίνιοι, εάν μία φωνή σαν και αυτή δεν μπορεί ν’ ακουστεί σε μία θεατρική σκηνή της Νέας Υόρκης, τι ελπίδα υπάρχει για οποιονδήποτε άλλον; Το μη Αμερικανό, το μη λευκό, το μη νεκρό, τον καταπιεσμένο;
Ο διευθυντής του Θεάτρου της Νέας Υόρκης είπε ότι δεν ενδιαφερόταν τόσο για τους ανθρώπους που θα έβλεπαν τελικά την παράσταση. «Δε νομίζω ότι ανησυχήσαμε για το κοινό», είπε. «Νομίζω ότι ανησυχήσαμε περισσότερο για το ότι αυτοί που ποτέ δε θα διάβαζαν τα γραπτά της Rachel ή ποτέ δε θα έβλεπαν την παράσταση, θα την χρησιμοποιούσαν ως μία ευκαιρία να υποστηρίξουν τα επιχειρήματά τους». Από πότε το θέατρο έγινε σημαντικό γι’ αυτούς που δεν το βλέπουν; Εάν το ίδιο το έργο, όπως ξεκάθαρα δηλώνει ο Nicola, δεν είναι το πρόβλημα, τότε η λύση βρίσκεται στο να κάνεις όλο και περισσότερους ανθρώπους να έρθουν να το δουν και όχι στο να το υποβάλλεις σε λογοκρισία.
Είναι σίγουρα υποτιμημένο το αμερικάνικο κοινό, ένα ποσοστό του, όμως, αναμφίβολα θα ενδιαφέρονταν να έχει μία πιο λεπτομερή εικόνα της πραγματικότητας. Ο καλλιτεχνικός χώρος χρειάζεται ν’ αντισταθεί στη λογοκρισία φωνών και στη φίμωση αυτών πριν καν ακουστούν.»
V. Redgrave - H. Pinter: Η Ακύρωση στη Ν. Υόρκη
Η δήλωση της Vanessa Redgrave
Η δήλωση της Vanessa Redgrave
«Η ουσία της ζωής και η ουσία του θεάτρου είναι να υπάρχει επικοινωνία σε θέματα που αφορούν στις ζωές, είτε στις ζωές που τελείωσαν, είτε στις ζωές που υπάρχουν ακόμα, στις πεποιθήσεις, το τι υπάρχει σ’ αυτές τις πεποιθήσεις, και αυτό ήταν ένα εκπληκτικό νεαρό κορίτσι. Δεν ανήκε σε κάποια πλευρά, αν και πήγε να υπερασπιστεί τους Παλαιστίνιους. Δεν έχει να κάνει με την πλευρά στην οποία ανήκεις. Πρόκειται για την υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής. Αυτό είναι η βάση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό είναι η βάση αυτού που κάθε χώρα ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει.
Δε γνωρίζω ούτε μία κυβέρνηση που πραγματικά συμμορφώνεται με τους παγκόσμιους νόμους ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ούτε μία, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου. Στην πραγματικότητα, καταπατούν αυτούς τους νόμους με τον πιο ποταπό και αισχρό τρόπο, θα έλεγα. Αλλά το ν’ ακυρώσεις μία παράσταση, και δεν ήταν στην πραγματικότητα ένα έργο, το ν’ ακυρώσεις μία φωνή, επειδή ήταν η δική της φωνή, είναι μία πράξη τέτοιας καταστροφικής δειλίας, γιατί ζούμε σε καιρούς, που οι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν, διότι μπορεί να χάσουν τις καριέρες τους ή οτιδήποτε άλλο. Και νομίζω ότι είναι οι άνθρωποι στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο, στην τηλεόραση, στο χορό, στη μουσική, όλοι εμείς πρέπει να κάνουμε αυτό που πρέπει.»
Η επιστολή του Harold Pinter και άλλων 18 συγγραφέων
«Είμαστε Εβραίοι συγγραφείς που υποστηρίξαμε την παραγωγή του έργου «My Name is Rachel Corrie» στο Royal Court Theater. Είμαστε απογοητευμένοι από την απόφαση του New York Theater Workshop να ακυρώσει ή να αναβάλει αυτήν την παραγωγή. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό έργο, ιδιαίτερα ίσως για το αμερικανικό κοινό που πάρα πολύ σπάνια έχει την ευκαιρία να δει και να κρίνει από μόνο του το υλικό με το οποίο καταπιάνεται το έργο.
Στο Λονδίνο έχει σπάσει τα ταμεία. Οι κριτικοί το εξύμνησαν. Το κοινό το βρήκε εξαιρετικά συγκινητικό. Επομένως τι είναι αυτό από τα γραπτά της Rachel Corrie, από τις σκέψεις της, τα συναισθήματά της, τις ανησυχίες της, τον ιδεαλισμό της, το θάρρος της, την αναζήτησή της για κάποιο νόημα στη ζωή, από το οποίο το κοινό της Νέας Υόρκης πρέπει να προστατευθεί; […] Οι ποικίλοι λόγοι που επικαλείται το θέατρο – ο πρωθυπουργός Ariel Sharon σε κώμα, η εκλογή της Χαμάς, οι περιστάσεις του θανάτου της Rachel Corrie, ο συμβολισμός της ιστορίας της – δε βγάζουν κανένα νόημα σε σχέση με το περιεχόμενο αυτού του έργου και των κρίσιμων ζητημάτων που θέτει για τη δραστηριότητα του ισραηλινού στρατού στα κατεχόμενα εδάφη. […] Η Rachel Corrie έδωσε τη ζωή της ορθώνοντας το ανάστημά της ενάντια στην αδικία. Ένα θέατρο με μια τόσο σπουδαία ιστορία θα έπρεπε να είχε το θάρρος να δώσει στο θεατρόφιλο κοινό της Νέας Υόρκης την ευκαιρία να γνωρίσει την εμπειρία της ιστορίας της Rachel.»
Λονδίνο, 20 Μαρτίου 2006
Η Επιστολή
In Defense of a Play
Published: March 22, 2006
To the Editor:
Re "Theater Addresses Tension Over Play" (Arts pages, March 16):
We are Jewish writers who supported the Royal Court production of "My Name Is Rachel Corrie." We are dismayed by the decision of the New York Theater Workshop to cancel or postpone the play's production. We believe that this is an important play, particularly, perhaps, for an American audience that too rarely has an opportunity to see and judge for itself the material it contends with.
In London it played to sell-out houses. Critics praised it. Audiences found it intensely moving. So what is it about Rachel Corrie's writings, her thoughts, her feelings, her confusions, her idealism, her courage, her search for meaning in life — what is it that New York audiences must be protected from?
The various reasons given by the workshop — Prime Minister Ariel Sharon's coma, the election of Hamas, the circumstances of Rachel Corrie's death, the "symbolism" of her tale — make no sense in the context of this play and the crucial issues it raises about Israeli military activity in the occupied territories.
Rachel Corrie gave her life standing up against injustice. A theater with such a fine history should have had the courage to give New York theatergoers the chance to experience her story for themselves.
Gillian Slovo
Harold Pinter
Stephen Fry
Lisa Appignanesi
Ivor Dembina
Morris Farhi
Linda Grant
Michelle Hanson
Eva Hoffman
Ann Jungman
Michael Kustow
Simon Louvish
Sonja Lyndon
Susie Orbach
Jacqueline Rose
Michael Rosen
Leon Rosselson
Donald Sassoon
Alexei Sayle
Lynne Segal
Michelene Wandor
London, March 20, 2006
